Triệu Chứng Thiếu Kali Trên Cây Trồng – Nguyên Nhân, Dấu Hiệu và Cách Khắc Phục

Thiếu Kali là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến cây trồng sinh trưởng kém, giảm năng suất và chất lượng nông sản. Việc nhận biết sớm dấu hiệu thiếu Kali và xử lý kịp thời sẽ giúp bà con hạn chế thiệt hại.

1. Triệu chứng thiếu Kali trên cây trồng

Theo nghiên cứu của Barker & Pilbeam trong lĩnh vực dinh dưỡng cây trồng, khi cây bị thiếu Kali sẽ có các biểu hiện đặc trưng:

1.1. Trên lá

Mép lá vàng trước, sau đó lan dần vào giữa lá, gân chính vẫn giữ màu xanh.
Mép lá cháy khô, giòn và thường xuất hiện trước tiên ở lá già (lá phía dưới).
Lá có xu hướng cuộn mép lên phía ngoài do tế bào mất độ đàn hồi.
Vết cháy lan rộng, phiến lá teo nhỏ → giảm diện tích quang hợp.

1.2. Trên thân và rễ

Cây sinh trưởng chậm, thân mềm yếu, dễ gãy đổ.
Rễ chính ngắn, ít rễ con → khả năng hút nước và dinh dưỡng kém.

1.3. Trên hoa và quả

Hoa rụng sớm, tỷ lệ đậu quả thấp.
Quả phát triển không đều, kích thước nhỏ, vỏ mỏng, chất lượng kém.
Giảm độ ngọt, hương vị do quá trình vận chuyển và chuyển hóa đường bị hạn chế.

2. Nguyên nhân gây thiếu Kali

Kali (K⁺) giữ vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh lý của cây:

Điều hòa áp suất thẩm thấu trong tế bào → Thiếu K⁺ khiến tế bào mất nước, lá héo, mép cháy.
Kích hoạt enzyme quang hợp và tổng hợp protein → Thiếu K⁺ làm giảm diệp lục, vàng lá.
Vận chuyển đường từ lá đến hoa và quả → Khi thiếu, quả thiếu dinh dưỡng, chất lượng kém.
Điều khiển đóng – mở khí khổng → Thiếu K⁺ khiến cây kém chịu hạn, giảm trao đổi khí.

3. Cách xử lý và phòng ngừa thiếu Kali

3.1. Quan sát và bổ sung kịp thời

Kiểm tra các lá già ở tầng dưới để phát hiện vết cháy mép, đốm nâu.
Bón thúc Kali 2–3 lần trong giai đoạn sinh trưởng, tập trung vào thời kỳ phát hoa – đậu quả.
Đất cát, đất nhẹ: Nên bón nhiều lần để hạn chế rửa trôi.

3.2. Hình thức bổ sung

Bón gốc: Sử dụng phân Kali Clorua, Kali Sunfat, Kali Nitrat… theo khuyến cáo.
Phun qua lá: Dùng Kali Nitrat (5–10g/L) phun 1–2 lần khi phát hiện triệu chứng để tăng nhanh hàm lượng K trong lá.
Kết hợp phân hữu cơ và phân đa lượng khác để cây hấp thu đồng đều.
Luân canh cây họ đậu (đậu xanh, đậu tương) để cải thiện hàm lượng Kali trong đất.